De brul van de jaguar – Micheliny Verunschk

In opdracht van de koning gaan twee Duitse natuuronderzoekers, Carl Friedrich Philipp von Martius en Johann Baptist von Spix, tussen 1817 en 1820 op wetenschappelijke expeditie door de Braziliaanse binnenlanden. Wanneer ze naar Beieren terugkeren, nemen zij talloze exemplaren van alle aangetroffen flora en fauna mee, maar ook een klein dozijn inheemse kinderen.

Ontvoeren is hiervoor een beter woord, want tot zo ver is het verhaal van O som do rugido da onça waargebeurd. De roman neemt deze afschuwelijke gebeurtenis als vertrekpunt en vertelt het verhaal van de enige twee kinderen die de overtocht hebben overleefd. In het bijzonder vanuit het perspectief van het meisje, hier Iñe-e genoemd – haar echte naam is nog altijd onbekend gebleven.

Verunschk (1972) is schrijfster, dichter en historica. Voor O som do rugido da onça ontving ze de prestigieuze Jabuti-prijs in 2022 en de derde plaats voor de prêmio Oceanos, de grootste literaire prijs voor het hele Portugese taalgebied. 

In de pers

”De brul van de jaguar’ van Micheliny Verunschk is een knap vertaald, veelstemmig verhaal over een kinderroof (…) Bij de Miranha-stam is de natuur bezield, en dus is het voor Iñe-e volkomen vanzelfsprekend dat een jaguar het woord tot haar richt, of dat, eenmaal in Duitsland, de rivier de Isar haar bijpraat over wat er aan haar oevers is gebeurd. In haar knappe vertaling heeft Anne Lopes Michielsen grote zorg besteed aan álle stemmen, maar het zijn deze dromerige, vaak poëtische passages die de meeste indruk maken.’ – Emilia Menkveld in de Volkskrant.

‘Het vertelperspectief gaat van het meisje naar haar ontvoerders, en van de rivier naar de jaguar. (…) Deze roman nodigt je uit voor een intense poëtische reis.’ – Jornal do Comércio.

‘De auteur heeft met De brul van de jaguar een fascinerende historische roman geschreven vol zintuiglijke waarnemingen, waar ze mythische aspecten doorheen geweven heeft, die wonderschone toetsen geven aan het verhaal. (…) In korte hoofdstukken laat de auteur het perspectief regelmatig wisselen tussen het verleden van de kinderen en het heden van Josefa. Ook zijn er zeer originele perspectiefwisselingen van Iñe-e naar de jaguar, de Amazone, de ontdekkingsreizigers en Josefa. Ze krijgen allemaal een eigen stem, al is er geen sprake van veel dialoog en ontbreken dan de interpuncties. Veel inheemse woorden zijn onvertaald gelaten en het is aan te raden om de betekenis op te zoeken ter verduidelijking. Het taalgebruik wordt steeds aangepast aan het personage dat centraal staat. Zo is de taal van de hedendaagse Josefa veel moderner dan die van historische personages en weer anders wanneer het water of de jaguar spreken.’ – Marjon Nooij, TZUM

‘Hiermee slaagt Verunschk er niet alleen in om het verhaal van de twee gestolen kinderen op te eisen voor het continent waar ze thuishoorden, maar maakt ze ook duidelijk wat de gevolgen van kolonialisme zijn voor de huidige generatie.’ – Mojdeh Feili in Het Parool.

‘Met proza doordrenkt van lyriek is dit een boek zonder weerga in de Braziliaanse literatuur als het gaat om thema’s als herinnering, kolonialisme en erbij horen.’ – André Oyen op Antwerpen Leest.

‘Een prachtig, zinnebeeldig sprookje met een levensgrote waarheden (…) Een emotionele aanklacht tegen een vergeten geschiedenis.’ – Hans Loeve van Boekhandel Riemer te Amersfoort.

‘Vanzelfsprekend moet je dit verhaal niet los zien van de geschiedenis. Net zoals Anne Frank staat voor een geschiedenis met onvergeeflijke fouten, staan deze kinderen voor de mensonterende kolonisatie praktijken. Vergeving voor fouten vragen heeft weinig zin. Belangrijker zou het zijn dat we er wat van leren.’ – Hans Loeve in de rubriek ‘Boek van de maand’ in De Stad Amersfoort.

Details